- Vật chứng lịch sử
Những chiếc trống bằng đồng của Dian ( một trong những bộ tộc người ở vùng Vân Nam , Trung Quốc thời nhà Hán) và các dụng cụ khác được khai quật từ những năm 1930 và 40, nhưng đặc biệt là vào những năm 50 và 70, đã tiết lộ rất nhiều thông tin về Dian.
Người Dian không biết chữ nên họ truyền đạt thông tin văn hóa quan trọng, những tuyên bố về quyền lực chính trị hay sự giàu có thời ấy cho thế hệ sau bằng cách điêu khắc các vật phẩm bằng đồng như trống đồng.
Để hiểu thêm giá trị và ý nghĩa của hiện vật quý giá này, VGarden cùng mời quý hữu xem kỹ thêm các chi tiết hình ảnh dưới đây. Trên nắp trống này mô tả lại nghi thức hiến tế động vật có sự chủ trì là vị vua hay thủ lĩnh lúc bấy giờ. Hiến tế là một nghi lễ tập tục xưa cũ , do triết lý Nho Giáo ảnh hưởng mà tập tục hiến tế người đã bị bài trừ nhưng hiến tế động vật vẫn còn tiếp diễn cho đến thời nay ở một số nơi.
Xem xét kỹ hơn hình ảnh điêu khắc trên mặt trống sẽ có 4 điều cần phân tích:
1. Hình ảnh mái nhà
Theo tìm hiểu các tài liệu lịch sử , có thể chắc chắn rằng hình ảnh mái nhà điêu khắc trên trống tượng trưng cho quyền lực và những đặc quyền của tầng lớp thống trị, và hình ảnh người duy nhất được ngồi dưới mái nhà này có thể là vị thủ lĩnh hay vua cai trị. Như nói trước chủ đề của trống đồng này mô tả lại nghi lễ hiến tế nên việc có hình ảnh Vua ngồi trong mái nhà chứng tỏ nghi thức này được thực hiện dưới sự cho phép cấp nhà nước , và người chủ trì có thể là nhà vua tượng trưng cho ý nghĩa quan trọng của nghi lễ hay có thể xem đây là phương thức thể hiện sự tôn kính của người dân dành cho vị vua của mình.
2. Không gian bên ngoài
Xét hình ảnh ở bên ngoài mái nhà sẽ thấy có hai hình ảnh người đó là quan lại và dân thường. Hình ảnh những người được khắc với kích thước lớn hơn so với những người khác, đội mũ, mặc áo bào, khuôn mặt được khắc tươi cười hết cỡ, thể hiện tầng lớp quan lại giàu có quyền lực. Trái lại , người dân ở đây được điêu khắc có kích thước nhỏ hơn rõ rệt, và trên khuôn mặt cũng không thể hiện niềm vui sướng như các tượng quan lại, tư thế sẽ khom lưng hoặc quỳ gối hay ngồi dưới đất.
Hình ảnh những người được khắc với kích thước lớn hơn so với những người khác, đội mũ, mặc áo bào, khuôn mặt được khắc tươi cười hết cỡ, thể hiện tầng lớp quan lại giàu có quyền lực.
3. Con người và sự phân hoá giai cấp trong xã hội.
Qua hình ảnh người trên mặt trống này có thể thấy nghệ thuật lột tả đặc điểm nhận dạng và thể hiện đặc trưng cho từng nhân vật tuy còn đơn điệu nhưng lại tỉ mỉ và tinh tế thể hiện được ý đồ và ý nghĩa của lịch sử văn hóa qua các vật phẩm lưu truyền cho đời sau của người nghệ nhân đúc đồng thời xưa.
Hình ảnh một số người đang quỳ, tay bị đưa ra sau khác vơi bộ phận người dân khác quỳ và tay chắp trên đùi, thì những người này được quỳ xếp chung với đám động vật có thể là những người cũng sẽ chịu chung số phận như đàn gia súc là bị đem đi hiến tế cùng. Đây là một hình ảnh khẳng định giả thuyết lịch sự không chỉ hiến tế động vật mà con người thời đó số phận cũng bị định đoạt trong tay những người cầm quyền, có thể bị chọn để thành vật hiến tế.
Cũng có một số tư liệu lịch sử chứng minh rằng , không phải người dân nào cũng có thể tùy tiện đem ra hiến tế, tùy vào điều kiện và mục đích mà có một số nơi lựa chọn những phạm nhân tội ác tày trời để tế trời nhằm mục đích thay trời hành đạo, tránh sự trừng phạt của thần linh mà họ tôn sùng. Nhưng dù vì lý do gì để dùng mạng người sống hiến tế thì cũng chứng tỏ rằng sinh mạng con người thời ấy nếu không có quyền lực thì không khác gì con bê con dê gia súc, mặc người mạnh định đoạt.
4. Hình ảnh trống đồng trong ý nghĩa văn hoá và tín ngưỡng trong đời sống.
Ngoài ra , từ trong mái nhà đến ngoài sân , nơi nào cũng được trtrang hoàng thêm các hình ảnh trống đồng, vì như đã nói trống đồng là một trong những biểu tượng không thể thiếu trong các nghi thức mang tính quan trọng của xã hội thời đó nên hình ảnh những chiếc chuông và trống cũng được thêm vào tô điểm vào không gian nhấn mạnh vào tầm quan trọng biểu trưng của trống đồng trong các nghi thức.
Thời xưa , với những hiểu biết và giá trị quan khác biệt , người thời đó xem nghi lễ hiến tế là một cách tỏ lòng thành kính với tổ tiên hay thánh thần, họ dùng nghi thức này để tạ ơn hay cầu xin những điều tốt lành, đồng thời cũng là một trong những sự kiện xã hội quan trọng , củng cố cộng đồng dưới áp đặt quyền lực và chính trị bằng tôn giáo tín ngưỡng của tầng lớp cai trị.
Những loại trống đồng như này thời đó có ý nghĩa quan trọng đến mức nó còn được chôn cùng với nhà vua nên việc nó được thịnh hành và đi sâu vào các lớp giá trị văn hóa ảnh hướng đến ngày nay của thế hệ sau .
5. Giá trị của hiện vật
Thời nay , những trống đồng như này còn lại rất hiếm , có thể do tàn phá của thiên nhiên , chiến tranh, có thể cũng chưa được khai phá hết , hoặc do các nhà sưu tầm cá nhân sở hữu và cất giữ, chúng ta muốn tham khảo thêm về những hiện vật thế này có thể đến các bảo tàng ở Viện Bảo Tàng Quốc Gia Trung Quốc . Ngoài ra để mục sở thị vật phẩm có giá trị văn hóa lịch sử và nghệ thuật trong bài này , các Quý Hảo Hữu có thể ghé đến VGARDEN , nơi đang trưng bày vật phẩm này .
Nếu Quý Hảo Hữu yêu thích vật phẩm này và muốn tìm hiểu thêm có thể ghé xem bài viết trên website : https://www.dogoxuavanay90.com/ . Ở mục tin tức, trong bài viết về trống đồng VGARDEN có bổ sung thêm hình ảnh trống đồng của người Dian (Trung Quốc) đã được khai quật và được trưng bày ở các viện bảo tàng trên thế giới để quý vị có thêm hình ảnh tham khảo và nghiên cứu.
Cám ơn quý vị đã cùng VGARDEN đi qua hành trình tìm hiểu kiến thức về loại trống đồng xa xưa này. Mong rằng qua đây quý vị có thêm những kiến thức bổ ích cho mình, nếu quý vị cảm thấy thiếu sót điều gì thì có thể để lại bình luận để cùng VGARDEN trao đổi thêm.